NASZE PUBLIKACJE

70-lecie ONZ

Na przełomie września i października odbyła się 70. sesja Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku, a 24 października przypada 70. rocznica powstania ONZ.

 Po rozlewie krwi w I Wojnie Światowej powstała Liga Narodów, która miała utrzymywać pokój i współpracę na świecie. Organizacja ta jednak w czasie II Wojny Światowej przestawała działać, powoli przekształcając się w Organizację Narodów Zjednoczonych. Formalnie została rozwiązana dopiero w 1946 roku, już do powstaniu ONZ.

Pierwsza konferencja ONZ odbyła się w San Francisco 25 kwietnia 1945 roku i uczestniczyło w niej 50 krajów (członków pierwotnych) z całego świata. Nie było tam przedstawicieli Polski, ponieważ nie było zgody co do tego, który rząd ma nas reprezentować: Rząd RP na uchodźstwie, czy Rząd Tymczasowy uznawany przez ZSRR. W końcu, aby nie drażnić Stalina, 16 października 1945, Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej podpisuje Kartę Narodów Zjednoczonych i Polska staje się 51. członkiem pierwotnym ONZ. 24 października Karta wchodzi w życie i nowa organizacja zaczyna dbać o to, aby ten powojenny zniszczony świat wprowadzić drogą pokojową w nową lepszą przyszłość.

Obecnie Organizacja liczy 193 członków. Celem jej jest zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa na całym świecie, współpraca między narodami, a także popieranie przestrzegania praw człowieka. Właściwie w tej chwili ONZ angażuje się w rozwiązywanie wszystkich najważniejszych problemów świata: równouprawnienie kobiet, zmiany klimatyczne, cyberprzestępczość, handel ludźmi, przemyt migrantów, korupcja, walka z dyskryminacją ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, czy eliminacje skrajnego ubóstwa poprzez wdrażanie finansowania zrównoważonego rozwoju. To ONZ spisała najważniejsze prawa człowieka w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Konwencji Praw Dziecka.

W powiązaniu z ONZ działa wiele organizacji światowych: UNHCR, UNICEF, UNESCO, Światowa Organizacja Zdrowia, czy Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

Najbardziej znane są misje pokojowe ONZ, które wprawdzie zakładają użycie personelu wojskowego, tzw. Błękitnych Hełmów, ale głównie do samoobrony i zawsze wymagana jest zgoda państwa, na którego obszarze misja ma się odbyć. W 1988 roku właśnie za tę działalność przyznano siłom pokojowym Narodów Zjednoczonych pokojową Nagrodę Nobla.

Bardzo wazne znaczenie dla państw członkowskich ONZ mają rezolucje Rady Bezpieczeństwa dotyczące utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, a zwłaszcza decyzje o zastosowaniu sankcji niewymagających użycia siły zbrojnej oraz decyzje o sankcjach zbrojnych. Jako jedyne spośród rezolucji uchwalanych przez organy ONZ, mają moc prawnie wiążącą dla państw. Ich legalność nie może być kwestionowana, nie podlegają także kontroli sądowej ze strony Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.

Pierwszą operację pokojową w historii ONZ rozpoczęto w 1948 r. w Palestynie i co znamienne trwa ona do dziś, bo rejon ten wcale na drogę pokojową sprowadzić się nie chce. Błękitne Berety mają w swojej historii kilka misji, które mogą zaliczyć do sukcesów (Korea, Kongo, Zatoka Perska, Kambodża), ale też sporo porażek, jak choćby na Cyprze, w Somalii, Jugosławii, czy Rwandzie.

W misji w Korei po raz pierwszy brała udział Polska. Po wojnie (1950-1953) pomiędzy Północną i Południową Koreą, polscy żołnierze należeli do międzynarodowej komisji rozbrojeniowej. W roku 1973 polscy żołnierze jako pierwsi z grupy państw Układu Warszawskiego, założyli błękitne hełmy i udali się z misją pokojową na Bliski Wschód. Do końca 2012 roku Polacy wzięli udział w 29 misjach pokojowych.

Przypominamy treść Preambuły do Karty Narodów Zjednoczonych i wierzymy, że szczytne cele, które zakładali sobie założyciele, nigdy nie zejdą na dalszy plan.

 

PREAMBUŁA

MY, LUDY NARODÓW ZJEDNOCZONYCH, ZDECYDOWANE

uchronić przyszłe pokolenia od klęski wojny, która dwukrotnie za naszego życia wyrządziła ludzkości niewypowiedziane cierpienia, przywrócić wiarę w podstawowe prawa człowieka, godność i wartość jednostki, równość praw mężczyzn i kobiet oraz narodów wielkich i małych, stworzyć warunki, umożliwiające utrzymanie sprawiedliwości i poszanowanie zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych i innych źródeł prawa międzynarodowego, popierać postęp społeczny i poprawę warunków życia w większej wolności,

I W TYM CELU

postępować tolerancyjnie i żyć ze sobą w pokoju jak dobrzy sąsiedzi, zjednoczyć swe siły dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, zapewnić przez przyjęcie zasad i ustalenie metod, aby siła zbrojna używana była wyłącznie we wspólnym interesie, korzystać z organizacji międzynarodowych w celu popierania gospodarczego i społecznego postępu wszystkich narodów,

POSTANOWILIŚMY ZJEDNOCZYĆ NASZE WYSIŁKI DLA WYPEŁNIENIA TYCH ZADAŃ.

Zgodnie z tym rządy nasze, przez zgromadzonych w mieście San Francisco przedstawicieli, którzy okazali swoje pełnomocnictwa, uznane za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodziły się przyjąć niniejszą Kartę Narodów Zjednoczonych i niniejszym tworzą organizację międzynarodową pod nazwą "Organizacja Narodów Zjednoczonych”.