- 175 rocznica uzyskania niepodległości przez Luksemburg
W tym roku mija 175 rocznica uzyskania niepodległości przez Luksemburg. Co ciekawe, mimo iż Luksemburczycy zaczęli stanowić sami o sobie w 1839 r., Wielkie Księstwo zostało utworzone wcześniej, na kongresie wiedeńskim, w 1815 r.
Konferencja przedstawicieli szesnastu państw europejskich, obradująca w Wiedniu od września 1814 r. do czerwca 1815 r., zreorganizowała ład europejski po klęsce Napoleona. Zgodnie z postanowieniami konferencji Luksemburg odtworzono jako część Królestwa Niderlandów, a władca Niderlandów był jednocześnie wielkim księciem Luksemburga. Jednocześnie Luksemburg włączono do Związku Niemieckiego, a w stolicy wciąż stacjonowały pruskie wojska.
Król Niderlandów, Wilhelm I z domu Oranje-Nassau, rządził Luksemburgiem jak jedną z prowincji Niderlandów. Mieszkańcy tego biednego regionu utrzymywali się niemal wyłącznie z rolnictwa i jeszcze bardziej ubożeli pod ciężarem nadmiernych podatków. Kiedy więc Belgowie wystąpili przeciwko rządom Hagi w 1830 r., Luksemburczycy z zachodniej, frankofońskiej części kraju, przeszli na ich stronę (katolicka Belgia została przyłączona do protestanckich Niderlandów także na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego).
Wilhelma I nie uszczęśliwiła jednostronna belgijska deklaracja niepodległości, a jeszcze mniej ucieszyło go wchłonięcie Luksemburga przez Belgię. Naciskany doprowadził do spotkania między najważniejszymi siłami tamtych czasów: Francją, Wielką Brytanią, Prusami, Austrią i Rosją na konferencji w Londynie w 1839 r., w trakcie której Wilhelm I z niechęcią zaakceptował narzucony mu kompromis.
Luksemburg został podzielony pomiędzy Niderlandy i Belgię: zachodnia, walońska część wraz z 160 tys. ludzi przypadła Belgii, wschodnia, germańska część wraz z 170 tys. Luksemburczyków pozostała pod rządami króla Niderlandów. Tak więc dwie trzecie terytorium i blisko połowę ludności oderwano od historycznego księstwa, co było wielkim ciosem dla mieszkańców tych ziem.
Odrębność Luksemburga została uznana nieco później, kiedy to Wilhelm I abdykował na rzecz swego syna, Wilhelma II, a ten w 1841 r. nadał Luksemburgowi konstytucję.
Wiosna Ludów w 1848 r. nie ominęła także księstwa. Ludność zażądała m.in. reform szkolnictwa i sądownictwa, niezależności prasy i obniżenia podatków. Wilhelm II zgodził się na zrównanie praw Luksemburga i Niderlandów, a także na nową konstytucję, na której mocy powstał jednoizbowy parlament.
Jednak do całkowitej niepodległości Wielkiego Księstwa musiało upłynąć jeszcze nieco wody w Alzette. Ostatecznie państwo uznano za niepodległe i neutralne na konferencji międzynarodowej w 1867 r., zaś unia personalna z Niderlandami została zerwana w 1890 r., kiedy to wielkim księciem został Adolf z dynastii Nassau.
źródła: Wort.lu, Michel Pauly Geschichte Luxemburgs, Wikipedia